19 Kasım 2009 Perşembe

[Dostluk Girdabi] - Çölyak nedir? genetik mi? bulaşıcı mı?

 

Çölyak nedir? genetik mi? bulaşıcı mı?

 

Çölyak hastalığı (Gluten Enteropatisi) insanlarda en sık görülen besin kökenli ince bağırsak hastalığıdır. Genetik ve çevresel faktörlerin etkileşimi sonucu ortaya çıkan, bağışıklık sistemine bağlı barsak problemi ile karakterize bağışıklık sistemini ilgilendiren bir hastalık olup duyarlı kişilerde gluten içeren gıdaların alınmasından bir süre sonra ortaya çıkan bir emilim bozukluğu (malabsorpsiyon) sendromudur.

Buğday, arpa, çavdar ve yulafın içerdiği bitkisel protein glutene karşı ömür boyu süren intoleransla karakterizedir ve özellikle ince bağırsağın proksimalini (üst bölümünü) tutar. Hastalık belirtileri ve ciddiyetleri yaşla değişiklik göstermektedir. Çocuklarda sıklıkla kronik ishal, büyüme geriliği, karın şişliği, demir eksikliği ile ortaya çıkarken, ileri yaşlarda gastrointestinal sistem dışı bulgularla veya daha hafif şekillerde karşımıza gelebilmektedir.

Tek başına genetik yatkınlık hastalık oluşumu için sebep olabildiği gibi görülme sıklığı  1/130 civarındadır. Genetik olarak belirlenmiş kişilerde ise hayatın herhangi bir döneminde ortaya çıkabileceği gibi, gizli de kalabilir.

Çölyak hastalığı olanların 1. Derecede akrabalarında %8-18,

tek yumurta İkizlerinde %70 oranında bulunmuştur.

Ayrıca bazı başka hastalıklarda da çölyak hastalığı sıklığının artmış olduğu gösterilmiştir. Bunların başlında Tip 1 diyabet ve down sendromu gelmektedir.

 

 

Çölyak  nasıl ortaya çıkar? Belirtileri nelerdir?

Gluten içeren gıdalar, barsaklarda yapısal değişikliğe neden olmakta ve zamanla barsaklarda bulunan villüs dediğimiz hücrelerin kısalmasına ve işlev görememesine neden olmaktadır.

BELİRTİLERİ

Sık Görülenler

 

        Kronik diare

        Büyüme geriliği

        İrritabilite

        Abdominal distansiyon

        Kilo kaybı (büyük çocuk)

        Zayıflık

Nadir Görülenler

 

        Konstipasyon     Süt çocuklarında daha fazladır.

        Kusma

        Dispepsi

        Gecikmiş puberte

        Karın Ağrısı      Okul çağı çocuklarında

        Boy kısalığı      tek bulgu olabilir.

        Demir eksikliği

        Ca, K vit, Folik asit eksikliği

        Diş minesi defektleri

 

ü      Genetik hastalıklar arasında en sık rastlanandır.

 

ü      Çölyaklı hastaların 1. ve 2. derece akrabalarında silent ve atipik formların görülme sıklığı yüksektir. Bu durumda gizli kalmış bir hastalık söz konusudur. Hastalık, hayatın herhangi bir döneminde tipik belirtilerle başlayabileceği gibi çok hafif belirtilerle de seyredebilir, tanısı çok zor olabilir.

 

Gluten nedir? bu hastalıkla ilgisi nedir?

 

Gluten: buğday, arpa, çavdar ve yulafta bulunan bir tür proteindir. Hamurun kabarmasını sağlayan, raf ömrünü uzatan, elde edilen mamülün kalitesine önemli etkisi olan bir tür   proteindir. Bu nedenle glutensiz unlarla yapılan ürünler çabuk bayatlamakta, şekil verirken zorlanılmakta ve kabarması gereken bir çok unlu mamul istenen nitelikte olmamaktadır. Mısır ekmeğinin fazla kabarmaması buna verilecek en iyi örneklerdir.

Çölyak hastalığında bu proteine karşı barsaklarda bir karşı yanıt oluşmakta ve tüketildiğinde ishal şeklinde dışarıya atılmaktadır. Glutenin kana emiliminden sorumlu olan bir enzimin yokluğu bundan sorumlu tutulmaktadır. Yurtdışında yapılan bazı çalışmalarda halen bu enzim türü araştırılmakta ve dışarıdan verildiğinde hastalığın tedavi edilebilmesi için yoğun olarak çalışılmaktadır. Bu çalışmalar olumlu  sonuçlanırsa eminim bir çok çölyaklı hasta için umut ışığı olacaktır.

 

Çölyak hastalığı önlenebilir mi?

Hastalığın genetik olarak yatkın kişilerde erken ortaya çıkmasını engellemek ve gelişme döneminde verebileceği zararları önlemek için süt çocukluğu döneminde anne sütünün olabildiğince uzun verilmesi, geçiş dönemi beslenmesinde ise buğday ve benzeri tahılları içeren ek besinlerin beslenmeye mümkün olduğunca geç sokulması uygun olacaktır.

 

Çölyak Hastalığı nasıl tedavi edilir?

Çölyak hastalığının tek tedavisi diyettir. Çölyak hastalığı kişinin ömür boyu birlikte yaşadığı arkadaşı gibidir. Kesin bir tedavi söz konusu değildir.

Gluten içermeyen her besin diyette serbesttir.  Temel besin gruplarımız olan et grubu, sebze-meyve grubu, süt-yoğurt grubu ve tahıl grubu besinlerden yeterli kadar alınmalıdır.

 

İyileşme süresi ne kadardır?

Glutensiz diyetle semptomatik iyileşme 48 saat içinde başlamaktadır. Klinik iyileşme için haftalar gerekir. Yapılan bir çalışmada; glutensiz diyetle hastalarda normale yakın semptom düzelmesini 2 hafta içinde gözlenmiştir. Histolojik iyileşme ise 2 yıl kadar sürebilir.

Eğer glutensiz diyete rağmen iyileşme görülmezse villus atrofi yapan diğer hastalıklardan şüphelenilmelidir.(Pankreatik Yetmezlik, mikroskopik kolit gibi)

 

Burada en önemli nokta tahıl grubundan gluten içermeyen, pirinç, mısır, darı, kuru baklagiller, bezelye unu, bakla unu, soya fasulyesi ve soya unu ve glutenden arınmış özel ürünler tüketilebilmesidir. Sağlıklı beslenmek için ihtiyaç olan tahılları glutensiz olarak almak herhangi bir sorun yaratmaz.

 

Hangi hastalıklarla ilişkisi vardır, belli bir hastalıkla ilişkisi olabiliyor mu ,ya da başka hastalıkları tetikleyebiliyor mu? (ortaya çıkmalarına zemin hazırlıyor mu?)

 

Çölyaklı bireylerde başta osteoporoz (kemik erimesi), alerjiler, enfeksiyonlara yatkınlık, vitamin ve mineral yetersizliğine bağlı hastalıklar, anemi gibi hastalıklarına yakalanma riskleri daha yüksektir. İnflamatuar barsak hastalıkları riskleri de oldukça yüksektir.

Bunun en önemli nedeni diyetlerini bozmaları ve gluten içeren besinleri tüketerek barsak hücrelerini daha fazla harap ederek önemli besin ögelerinin kana geçişinin engellenmesidir.

Asıl sebebi ise tanının geç konulmasına bağlı olarak hasarın büyük boyutlara ulaşmasıdır.

Çölyak hastalığı  hangi yaş grubunda görülür?

Genellikle çocukluktan itibaren hastalık ortaya çıkmaktadır, tanı yöntemleri yaygınlaşmadan önce uzun süre tanı konmadan hastalıkla bilmeden  yaşayan çölyaklılar bulunuyor. Her yaş grubunda görülebilmektedir. Hastalarım arasında 3 yaşından 60 yaşına kadar her yaş grubundan çölyaklı bulunuyor.

 

Türkiye ve dünyada çölyak hastalığının görülme sıklığı nedir? Çölyaklılar ne gibi zorluklarla karşılaşabiliyorlar?

 

Türkiye’de çölyak hastalığının görülme sıklığı 250 kişide 1 kişidir. Bazı araştırmalar bunun 1/200 olduğunu göstermiştir. Bazı bireylerde belirtiler klasik belirtilerden farklı olabileceğinden dolayı tanısı konulmadan yaşayan yüzlerce çölyak hastasının bulunabileceğini göstermektedir.Dünya genelinde 1/300 oranında çölyaklı olduğuna ilişkin istatistiki bilgiler mevcuttur.

Türkiye’de çölyaklı olmak ve çölyakla yaşamak oldukça zordur. Bunun en önemli nedeni, buğdaya dayalı bir beslenme kültürümüzün olmasıdır.

 

Çölyaklıların bir araya gelerek kurdukları çeşitli sivil toplum kuruluşları (Çölyakla Yaşam Derneği) ve çeşitli internet siteleri, forumlar aracılığı ile bilgi paylaşımı sağladıkları platformlar mevcuttur.

 

9 yıldır çölyakla yaşayan danışanım Handan Ustaer Bulam www.colyakliyim.com sitesi aracılığı çok güzel bir bilgi paylaşım ortamı hazırladı. Bir çok yemek tarifi, çölyakla yaşam öyküleri ve bazı markaların glutensiz ürün seçeneklerini bu siteden yararlanarak öğrenebilirsiniz.

Sağlıcakla kalın.

 Diyetisyen Aysen Arıcan

Saygılarımızla

Gülümser & Haldun Keskin

G.D.O. SUZ ÜRÜNLER www.keskinlergenpa.com da PESIN FIYATINA  BONUS VE WORLD KARTA  3 TAKSIT

==================================================================

keskinlergenpa.com

TURKIYE'NIN EVE TESLIM SAGLIKLI DOGAL ALISVERIS SITESI

SİTEMİZE  Üye Olun Avantajlarımızdan,Süprizlerimizden Faydalanın.

 

BİLGİ VE SİPARISLERINIZ ICIN YAZIŞMA ADRESİMİZ

keskinlergenpa@gmail.com

Merkez Çarşı. 50. Sokak. No 6 AKHİSAR

Akhisar Vd. 548 000 42 27

0 236 412 61 62

KESKINLER GENPA ÇAGRI MERKEZI

0 532 265 89 00

===========================================================================

HALDUN KESKIN SOGUK SIKIM SIZMA ZEYTINYAGI ve SABUNLARI
"GDO'suz Sızma Zeytinyağı sağlık ve güzellik katar."

Türkiye'nin Zeytinyağcısıyız  

"... Zeytinyağı doğallıktır, sağlıktır, lezzettir... Binlerce yıllık bir kültürdür... Hayattır... Sıkılan ilk danedir, süzülen ilk damladır, bandırılan ilk ekmektir... Alınteridir... Sevinçtir... Mutluluktur... Zeytinyaği yaşama biçimidir... Sadakattır... Tutkudur... Berekettir... Ciddiyettir... Zeytinyaği bizim için  bir gelenektir..."


--
Bize göre dünyanın en güzel sızma zeytinyağını kullanmak,
Hiç bir  kimyasal madde  kullanılmadan, salatalarda kullanılan Sızma Zeytinyağından uretılen sabunlarımızı denemek,
Kendi üretimimiz doğal gıdaları tatmak,
Üyelerimize düzenlediğimiz kampanyalardan öncelikle faydalanmayı arzu ederseniz,
www.keskinlergenpa.com 'a üye olunuz.
Önce siz duyun
Türkiye'nin Zeytinyağcısıyız

__._,_.___
* Tiyatro, Gezi, Gurme ve Fotograf forumlarini ziyaret ettiniz mi?
http://forum.dostlukgirdabi.com/
* Sevdiklerinize ve dostlariniza eKart gönderin
http://ekart.dostlukgirdabi.com/
* ePosta adresiniz bounce (geri dönme) durumuna dustugunuzde ne yapabilirsiniz? Bakiniz http://www.dostlukgirdabi.com/content/view/11/25/

KURALLARIMIZ
1 - Gunde en fazla 3-4 eposta gönderiniz.
2 - Göndereceginiz eposta boyutunun 500 Kb'i gecmemesine özen gösteriniz..   
3 - Virus, truva icerebilen exe vs. uzantili dosya iceren, ahlak kurallarina uymayan ve reklam amacli gönderiler yayinlanmayacaktir.
4 - Gönderdiginiz epostalarinizda "<<< >>>>" gibi isaretlerin olmamasina özen gösteriniz, veya okunmasini daha rahat hale getiriniz.
5 - G�nderilen iletilerle ilgili sorumluluk gönderene aittir. Elestirilerinizi lutfen gönderene yapiniz.
6 - ePostaniz yayinlanmamissa mutlaka daha önce yayinlanmistir ya da grup duzenine uygun degildir.

Tesekkurler,
Dostluk Girdabi
http://www.DostlukGirdabi.com
.

__,_._,___

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder